دوستان ماجراجوی بسیاری پیدا کردهام. به قدری سبک زندگی جذاب و جالبی دارند که نگو.
مثلا مهدی دانشآموختهی معماری است اما تورلیدر طبیعتگردی را شغل اصلی خود انتخاب کرده است. اینکه چرا از معماری به طبیعتگردی رویآورده است جای تعجب ندارد. به قول رالف والدو امرسن:
من در طبیعت وحشی احساس ارزشمند و آشنایی را درک کردهام که در خیابانها و دهکدهها هرگز به آن دست نیافتهام.
در دشتهای آرام، به ویژه در مرزهای افق دوردست، انسان شاهد دلانگیزترین و باشکوهترین زیباییها که با سرشت او همگون است.
در اینجا اشاره کردم به اینکه ماجراجوییدرمانی شناختی چیست و ممکن است در فرایند ماجراجوییدرمانی فراخور احوالات مراجع و نیاز او از رویکردهای مختلف روانشناسی استفاده میشود که برخی از آنها در زیر بیانشده است.
برخی رویکردهای ماجراجوییدرمانی
رویکرد گروهدرمانی و سیستمی
گشتالتدرمانی
واقعیتدرمانی
درمان شناختی رفتاری
در این شکی نیست که ماجراجوییدرمانی تلفیقی از چندین رویکرد درمانی است. ممکن است بنابه فراخور احوالات فرد مراجع یکی از آنها اتخاذ شود. بطور مثال رویکرد شناختیدرمانی، دارای انعطاف در زمینهی کاری است. اما بسته به نیاز مخاطب رویکرد مطلوب انتخاب میشود. به طور کلی در برخی از رویکردها این دیدگاه سایه افکنده است، در ماجراجوییدرمانی در کنار تخصص آنچیزی که پراهمیتتر جلوه میکند، رابطهای است که بین فرد ماجراجو و تیم درمانگر شکل میگیرد.
سوالات مهم در فرایند ماجراجوییدرمانی که ماجراجودرمانگر باید پاسخ دهد چیست؟
- چه مراجعی درمان ماجراجوییدرمانی را انتخاب کرده است؟
- چه خصوصیاتی دارد؟
- و موثرترین روش مخصوص آن فرد مراجع چیست؟
به طور مثال:
راحله مراجعی نوجوان است و بحرانهای نوجوانی دارد بررسی شود که موثرترین روش مخصوص او چیست؟
یا شادمهر فردی افسرده است و مشکلات خلقی دارد. و مثلا موثرین تکنیک برای او فلان تکنیک است.
یا مثلا رادین و سولماز زوجی با رفتارهای مخرب هستند. و موثرترین تکنیک برای آنها بررسی و تحلیل خطاهای شناختی و طرحوارههای معیوب آنهاست.
بنابراین همانطور که جان ماکسول میگوید:
” با آنکه می دانید به کجا میخواهید برسید، اگر مسیر درستی انتخاب نکنید، هرگز به مقصد نمی رسید.”
در ماجراجوییدرمانی هم همین روال صادق است. باید کاملا برای هر دو طرف هم درمانگر و هم مراجه مشخص شود که میخواهند به کجا برسند. و هر ماجراجودرمانگری سه پرسش پر اهمیت بالا را به راستی و دقت مشخص نماید.
سه نکته که در ماجراجویی مهم است بدانیم؟
مدل سجنش رفتاری:
در اینجا به مدلی اشاره خواهم کرد که در سجنش رفتار در هر رابطهی بین مینفردی و بین فردی مانند خانواده، دوست، همکار یا همکلاسی کاربرد دارد.
و آن مدلABC است. و به طور خلاصه میگویم که این مدل بیان میکند که سه مولفه
- هیجانات و عواطف
- عملکرد، رفتار و اقدامات
- و عوامل شناختی مانند طرز تفکر و دانش و ادراک
در تجزیه و تحلیل یک رابطه مهم و اساسی محسوب میشود.
بنابراین در پاسخ به سوالات ماجراجوییدرمانی چه کسی؟ برای چی؟ و موثرترین روش بررسی این مدل راهگشا و موثر است.
دیدگاه فرد به تغییر
یک ماجراجودرمانگر باید بداند که دیدگاه فرد به تغییر چیست. زیرا که اگربه دنبال موثرترین روش برای هر فرد در فایند ماجراجویی هستیم. درک فرایند تغییر و چرایی و چگونگی آن نیز نقش پررنگی خواهد داشت.
فرناندو پسو: هرگونه تغییر در برنامه ی روزمره، روح انسان را آکنده از شادابی می کند.
به قول میلان کوندرا: انسان همواره بر این بوده است که زندگینامه ی خاص خود را باز نویسد، گذشته را تغییر دهد و هم ردپای خودش و هم ردپای دیگران را پاک کند.
حمایت عاطفی هیجانی
یکی دیگر از نکات مهم و کلیدی این است که فرد ماجراجو باید از حمایت عاطفی و هیجانی ماجراجودرمانگر برخوردار شود. یعنی با رفتاری حامیانه به فرد ماجراجو کمک کند تا روند تغییر خود را ببیند و درک کند. و حامیانه در تقویت عزم و اراده او کمک کند.
در نوشتن برخی از مطالب این نوشته از کتاب ماجراجوییدرمانی میکاییل گس و همکاران کمک گرفتهام.
2 پاسخ
مطلب بسیار جالبی بود برام راغبم بیشتر بخونم و بدونم ،،خسته نباشی زهرای عزیز،،برات بهترین ها و موفقیت روز افزون از خداوند خواستارم،،
ممنونم فهیمهی پر انرژی عزیز